Soçi’de Erdoğan-Putin zirvesi

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Soçi’de Rus mevkidaşı Putin ile bir araya geldi. Soçi’de düzenlenen zirve 4 saat sürdü.

Zirvenin ardından ortak bildiri yayınlandı.

Bölgesel konular bağlamında, liderler, Türkiye ile Rusya arasında var olan samimi, açık sözlü ve güvene dayalı ilişkilerin bölgesel ve uluslararası istikrarın tesisi açısından taşıdığı kilit öneme işaret etti. İki lider bu çerçevede, Ukrayna limanlarından tahıl ve gıda ürünlerinin emniyetli taşınmasına yönelik İstanbul Mutabakatına varılmasında iki ülke arasındaki yapıcı ilişkilerin rol oynadığını teyit etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin, Rusya’nın tahıl, gübre ve gübre üretimi için gerekli hammaddenin kesintisiz ihracı dahil, İstanbul Mutabakatının lafzı ve ruhuna uygun şekilde tam olarak uygulanması lazım geldiğinin önemini vurguladı.

Suriye’deki son gelişmeler üzerinde durulan görüşmede Erdoğan ve Putin, ülkede kalıcı çözüme ulaşılması için siyasi sürecin ilerletilmesine atfettikleri önemin altını çizdi.

Liderler, Suriye’nin siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına atfettikleri öneme işaretle, Suriye’de tüm terör örgütlerine karşı mücadelede dayanışma ve eş güdüm içinde hareket etme kararlılıklarını teyit etti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin, Libya’nın egemenliğine, toprak bütünlüğüne ve ulusal birliğine olan güçlü bağlılıklarını vurguladı. Libyalılar arasında mümkün olan en geniş mutabakat temelinde serbest, adil ve muteber seçimlerin düzenlenmesinin önemini vurgulayan iki lider, BM himayesinde yürütülen Libya liderliğindeki ve Libya sahipliğindeki siyasi sürece desteklerini yineledi.

Erdoğan ve Putin, Türkiye-Rusya Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi’nin müteakip toplantısının Türkiye’de gerçekleştirilmesi üzerinde mutabık kaldı.DOĞAL GAZDA RUBLE İLE ÖDEME

Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, Türkiye ile Rusya arasındaki doğal gaz ticareti ödemelerinde kısmen rubleye geçilmesi konusunda anlaşma sağlandığını ve kademeli şekilde ulusal para birimlerine geçileceğini bildirdi.

Görüşmelerden önemli sonuçlar elde edildiğini dile getiren Novak, “Ticaret, ekonomi ve neredeyse tüm sektörlerde ilişkilerimizin gelişimini yeni bir düzeye taşıyan müzakereler çerçevesinde bugün çok önemli kararlar alındı.” dedi.

Türk ve Rus liderlerin iki ülke arasındaki ticaret hacmini 100 milyar dolara çıkarma konusunda verdikleri talimatı anımsatan Novak, söz konusu hacmi artırmak için gerekli prosedürleri basitleştirmek adına gerekli adımların atıldığını söyledi.
Novak, şunları kaydetti:

“Türkiye’ye oldukça önemli bir hacimde, yılda 26 milyar metreküp düzeyinde sevk edilen doğal gaz konusu ele alındı. Liderler, görüşmeler sırasında doğal gaz teslimatlarında kısmen ruble cinsinden ödemeye başlanacağı konusunda anlaştı. Kademeli şekilde ulusal para birimlerine geçmekten bahsediyoruz ve ilk aşamada bazı tedarikler Rus rublesiyle ödenecek.”

Novak, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin de iki lider arasındaki görüşmede ele alındığını, projenin 2023’te faaliyete geçeceğini ifade etti.

GÖRÜŞME ÖNCESİ İKİ LİDERDEN AÇIKLAMA

İki lider başbaşa görüşme öncesi açıklamalarda bulundu.

Her iki ülke heyetinin Türkiye’de yaptığı görüşmelerin de verimli geçtiğini bildiren Erdoğan, “Siyasi, ekonomik ve ticari alanlarda birçok konuları ele aldılar ve şimdi de bizim bu konulardan sonra buna bir adeta nokta koymamız inanıyorum ki Türkiye-Rusya ilişkilerinde çok farklı bir sayfayı da açacaktır” dedi.

Erdoğan, “Gerek enerjide gerek Karadeniz hattının tarımda, tahılda buradan atılan adımlar, turizmde yapılan görüşmeler, ulaşımla ilgili olarak atılan adımlar ki bütün bunlarla beraber bölgedeki bazı adımların atılması, bunlar gerek heyetlerimizin yaptığı ama bizim de bugün başa baş ikili bu görüşmeyi yapmak suretiyle Türkiye ve Rusya’nın bölgede oynadığı rolü ortaya koyması bakımından çok önemli” diye konuştu.

Görüşmede Suriye’deki gelişmelerin de ele alınacağını ve bunun bölgeye bir rahatlama getireceğini belirten Erdoğan, terörle mücadelede işbirliğinin önemine bir kez daha işaret etti.

“DÜNYANIN GÖZÜ SOÇİ’DE”

“Bu konuyla ilgili olarak da atacağımız adımlar, yapacağımız görüşmelerle inanıyorum ki bir güç kazanacaktır” diyen Erdoğan, şu ifadeleri kullandı:

“Yine bugün tabii dünyanın gözü Soçi’de. ‘Acaba Soçi’de ne görüştüler, ne yaptılar?’ Burayı takip ediyorlar. Bizim de yapacağımız bu görüşmelerden sonra da bunlara verilecek olan cevaplar onları belli istikamette yönlendirecektir.”

“AKKUYU KONUSU BÜYÜK ÖNEM ARZ EDİYOR”

Erdoğan konuşmasında sözleşme feshi ile gündeme gelen Akkuyu Nükleer Güç Santali’ne de değindi, “Sizin de ifade ettiğiniz gibi Akkuyu konusu büyük önem arz ediyor” dedi.

Cumhurbaşkanı konuyla ilgili şunları söyledi:

“Enerji alanında Akkuyu konusunu bugün sizlerle bir noktaya getirmemiz onu belli bir yerde gerçekten değerlendirerek, karara bağlanmamız Akkuyu’daki süreci ertelemeye fırsat vermeyecektir. Çünkü belirlenen takvimin işlemesi ve Akkuyu’nun belirlenen zamanda bitirilmesi çok çok büyük önem arz ediyor. Zira Türkiye’nin enerji temininde yüzde 10 enerji potansiyelini Akkuyu Enerji Santrali halledecek ve bu konuyla ilgili olarak da etraflıca bir görüşme yapmamızın faydalı olacağına inanıyorum. Ben de bugün böyle bir fırsatı bulduğumuz için memnuniyetimi özellikle ifade etmek istiyorum.”

“AVRUPA TÜRKİYE’YE MİNNETTAR OLMALI”

Birleşmiş Milletler (BM) ve Türkiye’nin aracılığı sayesinde Ukrayna tahılının Karadeniz limanlarından sevkiyatıyla ilgili sorunun çözüldüğünü ve sevkiyatın başladığını vurgulayan Putin ise bu paket tedbirlerinin alınmasından dolayı Erdoğan’a teşekkür etti.

Putin, Rus gıda ürünleri ve gübresinin bu şekilde dünyaya açıldığını belirterek, “Özellikle gelişmekte olan ülkeler için bu çok hassas mesele. Bu ülkeler, gıda ürünleri ve gübre sevkiyatıyla ilgili ciddi problemlerin eşiğinde. Bütün bu ülkeler için sizin katılımınızla alınan buna benzer kararlar önemlidir. Bunun için sizlere teşekkür ederim” diye konuştu.

ENERJİ PROJELERİ

Akkuyu Nükleer Güç Santrali ve enerji konusundaki projeleri hatırlatan Putin, şöyle devam etti:

“Bir de şunu kaydetmekte yarar görüyorum; bir süre önce inşaatını tamamladığımız TürkAkım doğal gaz proje hattı, Rus doğal gazını Avrupa’ya sevk eden önemli hatlardan biri haline geldi. TürkAkımı, diğer yönlere doğal gaz sevk eden hatlardan farklı olarak düzenli ve eksiksiz şekilde çalışmaya devam ediyor. Sadece Türkiye’ye doğal gaz sevk etmiyor, Avrupa’ya da tüketicilere de gazımızı aktarıyor. Avrupa, Rusya’dan kesintisiz doğalgaz akışı dolayısıyla Türkiye’ye minnettar olmalıdır.”

DAVET PUTİN’DEN

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in daveti üzerine Soçi’ye giden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı taşıyan “TC-TUR” uçağı saat 14.25’te  Soçi kentine indi.

Erdoğan’a Soçi ziyaretinde Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Ticaret Bakanı Mehmet Muş ve Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve MİT Başkanı Hakan Fidan eşlik ediyor.

TAHRAN ZİRVESİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin en son 20 Temmuz’da İran’ın başkenti Tahran’da bir araya gelmişti.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin de katıldığı toplantı sonrası ortak bildiri yayınlanmıştı.

Suriye konulu Türkiye-İran-Rusya Üçlü Zirvesi’nin ortak bildirisinde liderlerin, Suriye’nin egemenliği, bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğü ile Birleşmiş Milletler (BM) ilkelerine kuvvetli taahhüdü vurgulanmıştı.